Ο επιφανέστερος δημοσιογράφος σε ζητήματα συγκοινωνιών Κρίστιαν Γουόλμαρ γράφει την καταπληκτική ιστορία του πιο σημαντικού τραίνου στον κόσμο.
Πρόκειται για την μακρύτερη διαδρομή του κόσμου. Τα 9.000 χιλιόμετρα του Υπερσιβηρικού είναι μια από τις μαγικές, ρομαντικές, γοητευτικές διαδρομές τραίνου, το όνειρο των ταξιδιωτών του κόσμου, ένα ταξίδι θρυλικό μέσα στο χρόνο, τον χώρο και την ιστορία.
Ο σταθμός του ΒλαδιβοστόκΕίναι η διαδρομή μέσα στην οποία ο ταξιδιώτης αισθάνεται την απεραντοσύνη του κόσμου, αλλά και τη σημασία ενός επιτεύγματος που άλλαξε τις συγκοινωνίες όσο και την ρωσική και την ευρωπαϊκή ιστορία.
Επιβάτες σε πλαφόρμα, 1915«Υπερσιβηρικός» είναι ο τίτλος του βιβλίου του Κρίστιαν Γουόλμαρκορυφαίου Βρετανού συγγραφέα σε θέματα συγκοινωνιών. Ο Γουόλμαρ λατρεύει τα τραίνα. Έχει γράψει ιστορίες για μια σειρά από αυτά, αλλά κανένα με το πάθος του Υπερσιβηρικού. Για τον Γουόλμαρ ο Υπερσιβηρικός ξεπερνά την εξιστόρηση ενός συγκοινωνιακού συστήματος. Έτσι, αφηγείται την ιστορία του από τη σύλληψη της ιδέας στα χρόνια του τσάρου Αλεξάνδρου του Γ’ μέχρι την τεράστια σημασία της αρτηρίας αυτής σήμερα. Μιλά για το ρόλο που έπαιξε το εμβληματικό αυτό τραίνο κατά τη διάρκεια του Ρώσικου Εμφυλίου και του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου. Και επικεντρώνεται στις προσωπικότητες, στα πολιτικά και οικονομικά γεγονότα που κρύβονται πίσω από τους πιο αξιομνημόνευτους θριάμβους της μηχανικής στον δέκατο ένατο αιώνα.
Βαγόνι-σαλόνι, 1903«Η σιδηροδρομική γραμμή του Υπερσιβηρικού δεν είναι απλώς η μεγαλύτερη στον κόσμο», γράφει στον πρόλογο του βιβλίου ο Αναστάσιος Βιστωνίτης, αλλά η σπονδυλική στήλη της Ρωσίας, μιας χώρας που καταλαμβάνει το ένα έκτο της γήινης επιφάνειας. Στους ταξιδιώτες υπόσχεται και προσφέρει ένα από τα γοητευτικότερα ταξίδια που μπορεί κανείς να φανταστεί. Για τη Ρωσία όμως είναι κάτι πολύ πιο σημαντικό: διακινεί το 30% ων εμπορευμάτων της προς την Ευρώπη και την Άπω Ανατολή. Επιπλέον η γεωπολιτική του σημασία υπήρξε τεράστια όχι μόνο για τη Ρωσία, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο.
Ο Τρότσκι χρησιμοποιούσε το τραίνο ως βάση του στον Εμφύλιο Πόλεμο
Το ταξίδι με τον Υπερσιβηρικό διαρκεί 7 με 8 μέρες. Πρόκειται για μια ανεπανάληπτη εμπειρία για ένα ταξιδιώτη, ένα μοναδικό ταξίδι με ένα τραίνο που κατασκευάστηκε με τον πιο μυθιστορηματικό τρόπο σε μια κοινωνικά και οικονομικά καθυστερημένη Ρωσία.
Η αρχή της ιστορίας του μυθικού τραίνου, γύρω στο 1895 συνδέεται με ένα πρόσωπο που ατένιζε το μέλλον και είχε ένα μοναδικό όραμα, τον Σεργκέι Βίτε. Τον άνθρωπο που ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως υπάλληλος των σιδηροδρόμων για να γίνει υπουργός Οικονομικών και να ατενίσει το μέλλον της χώρας μέσα από μια μεγάλη σιδηροδρομική γραμμή, μια εθνική αρτηρία. Ο Βίτε έπεισε τον τσάρο, αλλά η κατασκευή ενός τέτοιου εγχειρήματος θα στοίχιζε στη χώρα το 1/7 του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος της.
Νοσοκομειακό βαγόνι του Ρώσικου Ερυθρού ΣταυρούΚανείς τότε δεν πίστευε ότι μέσα σε δεκαπέντε χρόνια το τραίνο θα μπορούσε να καλύψει τα 9500χλμ της διαδρομής του από τη Μόσχα μέχρι το Βλαδιβοστόκ. Και ότι θα είχαν ξεπεράσει τα εμπόδια των απίστευτα χαμηλών θερμοκρασιών και των εδαφικών ασταθειών. Ο Υπερσιβηρικός κόστισε όχι μόνο σε χρήμα ασύλληπτα ποσά αλλά και σε ανθρώπινες ζωές. Με διαφθορά, καθυστερήσεις, άθλιες συνθήκες διαβίωσης των εργατών, πολικό ψύχος και επιθέσεις ληστοσυμμοριών.
Αγρότες και παιδιά πουλούν γαλακτοκομικά είδη σε επιβάτες του ΥπερσιβηρικούΟ ρόλος του στην πολιτική ζωή της χώρας άρχισε να διαφαίνεται νωρίς, ο Τρότσκι είχε το στρατηγείο του σε ένα βαγόνι του Υπερσιβηρικού στη διάρκεια του πολέμου Λευκών και Μπολσεβίκων. Και αργότερα στις δεκαετίες του 20 και του 30 χρησιμοποιήθηκε ως τραίνο προπαγάνδας συνδέοντας την απομονωμένη μέχρι τότε Σιβηρία που αναπτυσσόταν ραγδαία και από τόπος εξορίας γινόταν ο τόπος που αναπτύχθηκε η σοβιετική βιομηχανία. Ήταν ο Υπερσιβηρικός που μετέφερε τις πρώτες ύλες και τα καύσιμα που αφθονούσαν στη Σιβηρία, στην υπόλοιπη χώρα. Και ο Τρότσκι αυτός που ανέλαβε την ανάπτυξη των σιδηροδρόμων μέχρι το 1927. Από τραίνο «ανάπτυξης» ο Υπερσιβηρικός έγινε τραίνο εξορίας όταν μετέφερε κατά χιλιάδες στα Γκουλάγκ τους πολιτικούς και ποινικούς κρατουμένους. Το ίδιο τραίνο χρησιμοποίησαν για να διαφύγουν οι Εβραίοι της Σοβιετικής Ένωσης κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.
Η κατασκευή του ΥπερσιβηρικούΟ ρόλος του Υπερσιβηρικού στη διάρκεια του πολέμου ήταν ότι στέρησε από τη Γερμανία την δια ξηράς σύνδεσή της με την Ιαπωνία, συνεπώς της στέρησε της πολύτιμης πρώτης ύλης που ήταν άκρως απαραίτητη, του καουτσούκ. Ο Γουόλμαρ στο βιβλίο του υποστηρίζει ότι με ένα τρόπο ο Υπερσιβηρικός έσωσε την Σοβιετική Ένωση, καθώς δέκα μέρες πριν την επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας, ο Στάλιν είχε καταφέρει χρησιμοποιώντας τον Υπερσιβηρικό, να μεταφέρει πίσω από τα Ουράλια εργοστάσια κρίσιμης σημασίας και να απομακρύνει από τη Μόσχα χιλιάδες άρματα μάχης, όπλα και στρατιώτες.
«Ο Υπερσιβηρικός», γράφει στο τέλος του βιβλίου ο Γουόλμαρ «ήταν ανέκαθεν ένα δημιούργημα του κράτους, σπανίως γινόταν τσιγκουνιά στους πόρους που του διατέθηκαν, αλλά δεν ήταν ποτέ κερδοφόρος κατά το παρελθόν. Αλλά δεν έχει υποφέρει από την ταπείνωση της χρεοκοπίας και της πενίας που υπήρξε η μοίρα πολλών βικτοριανών συγχρόνων του, οι οποίοι κατασκευάστηκαν από τον ιδιωτικό τομέα. Σήμερα, έπειτα από 110 χρόνια είναι ε θέση να μεταφέρει 100 εκατομμύρια τόνους εμπορευμάτων και έχει πλησιάσει τον στόχο του καθώς έχει τη μεγαλύτερη ροή εμπορευμάτων από οποιαδήποτε γραμμή στον κόσμο. Αυτός ο ιδιαίτερος σιδηρόδρομος, έκανε τα περισσότερα πράγματα για να δημιουργηθεί το σημερινό γεωπολιτικό σύστημα. Είναι ένα βαρύ φορτίο για ένα ταπεινό σιδερένιο δρόμο».
Συντάκτης: Αργυρώ Μποζώνη
Πηγή: thetoc.gr